بررسی مشکلات و ایرادات آموزش مجازی در دانشگاه ها

تعطیلی کلاس های حضوری در دانشگاه ها و تعطیلی مراکز آموزش عالی، اعتراضات دانشجویان را در پی داشته و مشکلات و ایرادات آموزش مجازی در دانشگاه ها را این روزها در کانال های تلگرامی و شوراهای صنفی خود بررسی می کنند. مهم ترین این مشکلات، نابرابری در آموزش مجازی عنوان می شود. نظرسنجی های دانشجویی که این روز ها در کانال های تلگرامی شوراهای صنفی دانشجویی برگزار می شود نشان از مخالفت دانشجویان با آموزش مجازی و نحوه برگزاری این سیستم در شرایط فعلی دارد. مهمترین ایراد و انتقاد دانشجویان به این سبک از آموزش، نابرابری و بی عدالتی و همچنین کیفیت پایین این دوره ها و کلاس ها می باشد.

 بر اساس گفته های وزیر علوم حدود ۵۰ دانشگاه و مرکز آموزشی توانسته اند تا حدود ۹۰ درصد از آموزش‌های نظری خود را بر بستر فضای مجازی ارائه دهند. همچنین ۶۰ درصد از اساتید توانسته اند تا نیمه اول فروردین، کلاس‌های جبرانی خود را در فضای مجازی برگزار کنند. همچنین برخی از دانشجویان و مراکز آموزشی، امکانات و ظرفیت لازم برای برگزاری آموزش مجازی را ندارند، اما با کمک‌های فناوری اطلاعات سعی شده تا این کمبود‌ها برطرف شوند. دانشگاه پیام نور و دانشگاه جامع علمی کاربردی در این زمینه از توفیقات خوبی برخوردار بوده اند. دانشگاه‌های غیر دولتی و غیر انتفاعی هم توانسته اند در فضای مجازی خدمات خود را ارائه دهند و بعضی از این دانشگاه‌ها با استفاده از نرم افزار‌های مخصوص خود وارد این حوزه شده اند.

در این مقاله به بررسی مشکلات و ایرادات آموزش مجازی در دانشگاه ها توسط دانشجویان نسبت به آموزش مجازی که این روزها به دلیل شیوع ویروس کرونا و تعطیلی کلاسهای حضوری، و همینطور تاکید وزارت علوم مبنی بر عدم تعطیلی و توقف فرایند آموزش در کشور جایگزین کلاس‌های حضوری دانشگاه ها شده است پرداخته شده است.

 بی عدالتی و نابرابری آموزش مجازی

اصلی ترین دلیل مخالفت دانشجویان با دوره های مجازی، نابرابرانه بودن و بی عدالتی آموزشی در شرایط فعلی می باشد. استدلال دانشجویان و شوراهای صنفی مبتنی بر عدم امکان و دسترسی تمامی دانشجویان به شبکه پرسرعت اینترنت و یا هزینه بسیار بالای استفاده آنها از از اینترنت می باشد. در دانشگاه های روزانه تاکید بر آموزش رایگان شرایط برابر برای تک دانشجویان بوده و در حال حاضر با توجه به این که بسیاری از دانشجویان دانشگاههای روزانه امکان دسترسی به لپ تاپ یا گوشی‌ های تلفن هوشمند را ندارند، شرکت در این کلاس ها و تامین هزینه اینترنت برای آنها امکان پذیر نبوده و ادامه روند موجود قانون آموزش رایگان در دانشگاه های روزانه را زیرسوال خواهد برد و به بی عدالتی و نابرابری در آموزش مجازی دامن می زند.

نحوه برگزاری امتحانات پایان ترم در آموزش مجازی

با توجه به اینکه احتمال دارد بحران فعلی تا تابستان ۹۹ ادامه یابد و احتمال عادی شدن شرایط، بسیار ضعیف است. نحوه برگزاری امتحانات پایان ترم در آموزش مجازی دغدغه بسیاری از داوطلبان بوده و بر اساس اعلام کارگروه آموزش‌های الکترونیکی وزارت علوم، هیچ جایگزینی برای ادامه فعالیت روند تحصیل دانشجویان برای حداقل نیمسال فعلی وجود ندارد و به دانشگاه ‌ها توصیه کرد از محتوا‌های چندرسانه‌ای موجود در مراکز آموزش عالی مختلف به عنوان مکمل کلاس‌های مجازی استفاده کنند.

شیوع ویروس کرونا و عدم امکان برگزاری امتحانات پایان ترم به صورت حضوری ممکن است دانشگاه ها را مجبور به برگزاری امتحانات به صورت مجازی نموده و به دلیلی مشکلاتی مانند عدم دسترسی همگانی دانشجویان به اینترنت پرسرعت و قطعی اینترنت امکان پذیر نمی باشد.

عدم دسترسی به منابع کتابخانه ای و آزمایشگاهی

بسیاری از دانشجویان مقطع ارشد و دکتری جهت دفاع از پایان نامه خود و فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی خود نیاز به دسترسی به منابع کتابخانه ای و دانشگاهی داشته و در این شرایط امکان دسترسی کامل به این منابع برای آن ها وجود ندارد. درصورتی که تعطیلی دانشگاه ها و عدم بازگشایی کتابخانه ها ادامه داشته باشد، این دانشجویان با مشکلات عدیده ای روبرو شده که شرایط را برای دفاع در موعد مقرر دشوار می کند.

همینطور امکان برگزاری کلاس های عملی، کارگاهی و آزمایشگاهی در آموزش مجازی برای دانشجویان مهیا نبوده و عده ای از دانشجویان در ترم های پایانی خود از این دست دروس داشته و زمان فارغ التحصیلی آن ها با ادامه روند موجود به تعویق خواهد افتاد.

عدم امکان حذف ترم بدون سنوات

اگرچه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با ابلاغ بخشنامه ای دانشگاه ها را مجاز به تایید حذف ترم بدون سنوات دانشجویان نمود، اما در این بخشنامه هیچ گونه الزامی برای دانشگاه ها در نظر گرفته نشده و تصمیم در این خصوص را بر عهده هیئت امنای دانشگاه ها قرار داده است. هیئت امنای دانشگاه ها نیز با انواع تبصره های موجود و تعیین شرایط بسیار خاصی برای حذف ترم دانشجویان، امکان این کار را برای دانشجویان عملا غیرممکن نموده و تبصره هایی در خصوص عدم ظرفیت، عدم ارائه‌ی دروس ترم جاری در ترم فرد و… مساله را برای دانشجویان حل ‌نشده باقی گذاشته اند.

دانشجویان گرامی می توانند هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۱۲ شب به صورت تلفنی با مشاورین سایت صدای مشاوران در ارتباط بوده و اطلاعات لازم را در خصوص مشکلات و ایرادات آموزش مجازی در دانشگاه ها کسب نمایند.